کد مطلب:6751 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » احكام

احكام اوّليه و ثانويه و نقش ولايت فقيه را در اجراي آن شرح دهيد .

احكام اوّليه احكامي است كه موضوع آنها عناوين اوّليه است و احكام ثانويه به احكامي مي گويند كه متعلّق آنها موضوعات عناوين ثانويه است ؛ مثلاً اين كه وضو واجب است ، حكم اوّلي است ، ولي اين كه وضوي ضرري يا وضوي حرجي واجب نيست ، از احكام ثانويه است . « لا ضرر » و « لا حرج » دو قاعده است كه احكام اوّليه را مقيّد مي سازد ؛ يعني مثلاً واجب بودن وضو مطلق است و هم هنگام حرج و ضرر و هم ديگر هنگامها را شامل است . دليل نفي ضرر و حرج ، اين حكم را مقيّد مي كند به گونه اي كه حرج و ضرر در آن نباشد .
در پاره اي موارد ، احكام ثانويه با ولايت فقيه ارتباط مي يابد ؛ مانند آن گاه كه شخصي املاكي دارد و از اين رو ، تصرّف در ملكش بر هر كسي بدون رضايت او حرام است ، ولي ممكن است ولّي فقيه بر اساس ولايتي كه دارد در صورت اضطرار اجازه دهد كه در مال او بدون رضايت تصرّف كنند ، يا شخص محتكر را وادارد كه به قيمت عادلانه جنس خويش را در اختيار عموم بگذارد .